تصویر برداری در مدارس ممنوع

پایگاه رهنما:

با اینکه تاکنون کمتر از دو ماه از 14 فروردین، تاریخ بازگشایی مدارس (پس از دوران غیرحضوری کرونا) می­گذرد، بارها ویدئوهای منتشر شده از مدارس و بازتاب آنها به موضوعات داغ فضای مجازی تبدیل شده است. فقط در دو هفته گذشته چندین ویدئو از رفتارهای نابهنجار و ضرب و شتم دانش­آموزان در مدارس، در شبکه های اجتماعی وایرال گردیده بود. به طور کلی عمده ویدئوهای منتشر شده از مدارس را می­توان در چند دسته تقسیم­بندی نمود. ویدئوهای نابهنجار دانش آموزان در مدارس، ویدئوی ضرب شتم و یا فحاشی دانش آموزان نسبت به یکدیگر، ویدئوهای تنبیه بدنی و یا کلامی دانش­آموزان توسط کادر آموزشی و تربیتی، ویدئوی تمسخر و یا ضرب و شتم معلمان توسط دانش آموزان، ویدئوی گفتگوهای غیراخلاقی دانش آموزان در مدارس و ویدئوی اجرای دابسمش­ ترانه­ های رپ عمده­ترین ویدئوهایی هستند که تاکنون در شبکه ­های اجتماعی بازتاب داشته ­اند. تهیه ­کنندگان و منتشر کنندگان این ویدئوها دانش­ آموزان و یا کادر آموزشی مدارس هستند که آنها را در شبکه ­های اجتماعی به اشتراک می­گذارند و بستر اصلی وایرال شدن این ویدئوها، شبکه اجتماعی اینستاگرام می­باشد. اما بازتاب این ویدئوها چگونه بوده است؟ عمده این ویدئوها پس از انتشار توسط جریان­های فرهنگی وابسته به رسانه­ های معاند با هدف استنادسازی برای فاصله گرفتن نسل­های جدید از آرمان­های انقلاب و تقیدات دینی مذهبی برجسته­ سازی می­گردد. برخی رسانه­ ها با مقایسه آزادی دانش ­آموزان در دهه ­های جدید با قوانین و محدودیت­های مدارس در دهه­ های شصت، برخی از این ویدئوها را به عنوان امتیاز نسل جدید معرفی می­کنند. برخی نیز انتشار این ویدئوها را نشانه مسئله دار بودن سیستم آموزشی و تربیتی می­دانند. اما فارغ از بازتاب­های گوناگونی که در فضای مجازی وجود دارد، انتشار این ویدئوها نیاز به یک آسیب شناسی جدی دارد. اول آنکه شیوع ویروس کرونا در طول دو سال اخیر باعث شده است بر خلاف سال­های قبل از آن، عمده دانش ­آموزان به تبلت و تلفن همراه، آن هم به صورت شخصی دسترسی پیدا کنند. با اینکه بسیاری از مدارس دولتی پس از بازگشایی و آغاز آموزش حضوری ورود تلفن همراه توسط دانش آموزان را به مدارس ممنوع کردند، اما برخی مدارس غیرانتفاعی همچنان آموزش را به دو صورت حضوری و مجازی ادامه داده­اند و اجازه همراه داشتن موبایل و تبلت را در مدارس به دانش ­آموزان می­دهند. همین موضوع باعث شده است دانش ­آموزان از بسیاری رویدادهای مدارس به صورت مخفی تصویربرداری نمایند و حتی برای تولید کلیپ­های سرگرمی در مدارس اقدام به ضبط ویدئو و نمایش­های دسته جمعی در مدارس کنند. کار به جایی رسیده است که برخی دانش ­آموزان با تولید این ویدئوها در شبکه­ های اجتماعی به صورت مداوم، به دنبال کسب شهرت و حتی بلاگری یا اینفلوئنسر شدن هستند و کسب درآمد مجازی هستند. در حقیقت شبکه­ های اجتماعی برای نوجوانان تبدیل به عصر جدیدی برای کشف استعدادهای آن­ها شده است. اما این استعدادها عمدتا نه به صورت حقیقی، بلکه با الگوبرداری های تصنعی و یا خودنمایی از طریق ناهنجاری­ها بروز پیدا می­کند و دانش آموزان را از اهداف آموزشی دور می­کند. سال گذشته ویدئوی ضرب و شتم جمعی از دختران و قمه کشی یکی از آنها باعث شد پس از مدتی آن دختر به شهرت مجازی دست یابد و به یکی از اینفلوئنسرهای اینستاگرام تبدیل گردد. اما به غیر از ویدئوهایی که دانش ­آموزان تهیه می­کنند، گاهی ویدئوهای مدارس توسط تلفن­های همراه کادر آموزشی و تربیتی مدارس تهیه و منتشر می­گردد. که این اقدام نیز می­تواند نوعی تجاوز به حقوق دانش­ آموزان محسوب شود و حتی گاهی عزت نفس آنها را زیر سوال ببرد. تنها راه علاج این مسائل مدیریت نحوه استفاده از تلفن­های همراه هوشمند در مدارس می­باشد. لازم است مدارس و یا حتی وزارت آموزش پرورش برای این موضوع قوانین و آیین­نامه­ هایی را طراحی و تدوین کنند. کادر آموزشی نباید این اجازه را داشته باشد که از دانش ­آموزان ویدئو ضبط و منتشر کند و مورد هیچ گونه پیگیری حقوقی هم قرار نگیرد. در خصوص دانش­ آموزان نیز مدارس باید تا حد امکان از ورود تلفن همراه به مدارس جلوگیری نمایند و یا در صورت ضرورت­های علمی، دوربین گوش های همراه دانش­ آموزان مورد حفاظت قرار گیرد. شرکت­های تولیدی می­توانند تبلت­ها و تلفن­های همراه هوشمند را که مختص به سیستم­های آموزشی است و فاقد امکان فیلم­برداری است طراحی کنند و یا درخصوص بسته­ های اینترنت دانش ­آموزشی برای ارسال ویدئو، محدودیت­های را در نظر بگیرد. راهکارهای کارشناسانه ­تری نیز وجود دارد که می­توان برای این مساله تعریف کرد اما به صورت کلی می­توان چنین گفت که تداوم انتشار این ویدئوها در شبکه ­های اجتماعی می­تواند در آینده نزدیک به یک معضل فرهنگی با پیامدهایی غیرقابل چشم­پوشی تبدیل گردد. همین هفته گذشته بود که رهبرمعظم انقلاب در دیدار با معلمان توصیه داشتند که «بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز دارای هویت ملی بشود. مهمتر از علم‌آموزی یا لااقل در حد علم‌آموزی این است که او احساس هویت بکند، یک انسان با هویت ساخته بشود، یک هویت ملی، هویت احساس اعتماد به نفس ملی پیدا بکند» و لازمه تحقق این مهم، مساله شناسی همه جانبه در سیستم آموزشی و ارائه راهکارهای متناسب با شرایط فعلی و ناظر به پیامدها می­باشد.